‘En dit is het relaas van een beroerte, vernietigend als een inwendige blikseminslag, en van de tergende aftakeling die zich daarna twee jaar lang voltrok aan een vijfvoudig moederdier en amateur-actrice eersteklas. Ze had haar bestaan altijd ten dienste gesteld van het gesproken woord, van werklust en gezonde kost voor heel de familie, van profijtelijk genieten en betaalbare hygiëne van kop tot teen. En toch werd uitgerekend zij, door het leven dat ze altijd had geëerd – met bescheiden middelen en tomeloze ambitie, met trotse koppigheid en koppige trots – beloond met kwade dank en botte wreedheid.
Ze verloor eerst haar spraak, dan haar waardigheid, dan haar hartenklop.’
( Tom Lanoye, Sprakeloos, p. 9)
Zo begint Tom Lanoye de beschrijving over zijn moeder haar leven. Josée Verbeke. De vrouw van de slager in Sint-Niklaas. De rode draad door zijn boek is de aftakeling van zijn Josée Verbeke. Daar valt hij elke keer weer op terug. Hoe het in het begin was en naar het einde toe. Maar elke keer als hij haar ziet of over een moment van haar laatste 2 jaar vertelt blikt hij terug op fragmenten uit haar leven. Soms beschrijft hij ze alsof hij er naar staat te kijken en opschrijft wat ze doet maar op andere momenten geeft hij zijn eigen visie. Hoe hij haar zag en beleefde. Hij bespreekt zowel de mooie als de mindere momenten uit haar leven. Zoals de dood van ‘de lastige’. Hoe ze hiervan afzag en zich in de wereld van pillen en alcohol liet meesleuren. Maar dan later beschrijft hij even mooi hoe ze door Winnie en haar krachten om boodschappen van doden er weer helemaal bovenop raakt. Tom Lanoye beschrijft ook heel boeiend personages. Zoals dikke Liza, de dikke, vieze, niet hygiënische verhuurster die boven hen woonde. Hij beschrijft hoe hij dikke Liza ervaart. Maar ook hoe zijn moeder op haar reageert. Hij beschrijft ook het verdriet van zijn vader die zijn vrouw waar hij zoveel van houdt ziet aftakelen. De woede aanvallen van Josée tegenover haar echtgenoot. En hoe hij hieronder lijdt. Maar vooraleer hij aan deze beschrijving begint lijkt het of hij tegen de lezer vertelt dat hij het moeilijk heeft om aan het boek te beginnen. Precies of hij tegenover je staat en gewoon tegen je praat. Hij vertelt dat zijn vader enorm fier en trots was dat zijn eigen jongste zoon een boek ging schrijven over zijn Josée Verbeke. Maar hij vertelt ook dat wanneer zijn vader sterft hij alles wat daarvoor geschreven had over zijn moeder delete. Dan kan hij pas echt beginnen. En naar mijn mening heeft hij dit enorm goed gedaan!
zondag 24 april 2011
Een boek kiezen is nooit echt simpel. Dus voor ik naar de bibliotheek vertrek neem ik even mijn boekenlijst bij de hand en zoek de korte inhoud van een aantal boeken op. Sprakeloos van Tom Lanoye sprong er het meeste tussenuit. Een man die een boek schrijft over hoe hij zijn eigen moeder ziet aftakelen. En dit eigenlijk als een stuk verwerking voor haar dood. Zoiets stom als een bloedklonter neemt iets af waar ze haar hele leven voor geleefd heeft. Haar spraakvermogen!
Abonneren op:
Posts (Atom)